رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه پلتفرم‌های ایرانی باید به نمونه های خارجی متصل شوند گفت: سال گذشته این پلتفرم در صادرات ۸۰ درصد ارزش افزوده برای ما به ارمغان آورده است.
توزیع به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان توسعه تجارت، علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت با حضور در برنامه عیار شبکه افق به بررسی سیاست های تجاری دولت سیزدهم پرداخت.
وی با بیان اینکه این سیاست ها موجب شده تا صادرات از 35 میلیارد دلار در سال 99 به 48 میلیارد دلار در سال 1400 افزایش یابد گفت: این فراز و فرودها نشان می دهد که ما باید برنامه کلان و هدفگذاری صحیح بلند مدت در تجارت داشته باشیم.
پیمان پاک تاکید کرد: ما باید از کشوری که مازاد تولید خود را صادر می کند، تبدیل به کشوری شویم که تولیدات صادرات محور دارد. به چه معنا؟ به این معنی که اگر محصولی در بازارهای بین المللی مشتری زیاد و جهش قیمت داشت، همه تولید ما به سمت صادرات نرود.
وی با بیان اینکه این امر موجب ضربه خوردن بازار داخلی و معاش مردم می شود گفت: به طور مثال در موضوع فولاد و دام زنده دلیل اصلی که ممنوعیت صادرات و یا عوارض زیاد وضع شد همین بود که بازار داخل دچار کمبود نشود.
رئیس سازمان توسعه تجارت با تاکید بر اینکه ایران باید به کشوری که تولیداتش بر مبنای صادرات است حرکت کند گفت: هرگاه بتوانیم توازن میان تولید، مصرف داخل و صادرات را برقرار کنیم، می توانیم به صادرات نگاه بلند مدت داشته باشیم.
وی هدف گذاری دولت سیزدهم را رسیدن به صادرات 75 میلیارد دلاری غیرنفتی در سال 1404 عنوان کرد و افزود: به همین منظور به اولویت بندی کشورهای هدف پرداختیم با نگاه ویژه به همسایگان و کشورهای همسو مانند چین، آفریقا، شرق و جنوب شرق آسیا و هند.
پیمان پاک با بیان اینکه امروز هند به یکی از 5 کشور اول مقصد صادرات ایران تبدیل شده است گفت: به طور مثال واردات همسایگان ما منهای کشورهایی که رابطه با آنها نداریم، بیش از 1000 میلیارد دلار است و سهم ایران از این بازار 25 میلیارد دلار است. همین موضوع اهمیت توجه به بازار کشورهای همسایه را نشان می دهد.
وی راه رسیدن به صادرات پایدار و توسعه یافته را گذار از نگاه سنتی به تجارت و استفاده از فن اوری روز و دانش بنیان عنوان کرد و ادامه داد: البته که اعزام هیأت های تجاری و برگزاری نمایشگاه خوب و لازم است اما باید از روش های نو و پلتفرم های جدید استفاده کنیم. امروز دیگر در بازار جهانی دیدارهای چهره به چهره و بازاریابی به این شکل معنا ندارد و همه بر اساس هوش مصنوعی، پلتفرم ها و استخراج اطلاعات به کمک نرم افزارها به شناسایی بازار هدف یا محصول مورد نظر خود می پردازند.
رئیس سازمان توسعه تجارت با تاکید بر اینکه کشور باید به سمت استفاده از تجارت دانش بنیان حرکت کند گفت: در این یک سال برای جا انداختن این تفکر کار سختی داشتیم، هم در بدنه دولت و هم در بخش خصوص نگاه سنتی حاکم است که باید آن را تغییر دهیم.
وی با اشاره به موضوع استفاده از پلتفرم های جهانی گفت: معرفی پلتفرم های داخلی در کشور هدف هزینه صدها میلیاردی دارد. بهترین راه استفاده از ظرفیت پلتفرم های بین المللی و برقراری ارتباط میان پلتفرم های داخلی با بین المللی است.
پیمان پاک ادامه داد: به طور مثال با تفاهم انجام شده روی سایت آمازون کشور امارات پاویون مخصوص محصولات ایرانی به نمایش درآمد تا مشتریان به صورت مستقیم خرید کنند. همین تفاهم با یک پلتفرم روسی و یک پلتفرم چینی نیز در حال انجام است.
وی با ذکر مثالی گفت: زمانی که انجیر را در پلتفرم چینی عرضه کردیم، این محصول با 80 درصد ارزش افزوده به فروش رفت. استفاده از این پلتفرم ها به این شکل است که تولید کننده به جای فروش عمده، محصول خود را انبار مثلا آمازون قرار می دهد و خرده فروشی اینترنتی می کند.
رئیس سازمان توسعه تجارت در تعریف صادرات با ارزش افزوده تاکید کرد: اینکه مشتری خارجی بیاید درب کارخانه خودش جنس را بخرد و ببرد که صادرات نامیده نمی شود، متاسفانه در کشور ما این تفکر حاکم است و یک پله پیشرفت کنند کالا را در بندرهای خودمان به خارجی ها می فروشند یا خیلی هنر کنند، کالا را در بندر کشور خارجی می فروشند در حالی که امروز صادرات بر مبنای B2C شکل می گیرد و خرده فروشی و فروش محصول به مصرف کننده مهم است.
وی با اشاره به موفقیت چینی ها در چنین تجارتی گفت: انها یک شبکه مویرگی ایجاد کرده اند و محصول را مستقیم به مصرف کننده می فروشند.
رئیس سازمان توسعه تجارت در مورد تغییر رویکرد فعالیت رایزنان بازرگانی و مراکز تجاری ایران در کشورهای دیگر گفت: نگاه سنتی این بود که رایزن ها و مراکز به کمک تاجری می رفتند که دچار مشکل شده بود، ما این را تغییر دادیم و امروز رایزن بازرگانی به عنوان سفیر تجاری و مرکز تجاری نیز سفارتخانه تجاری محسوب می شود.
وی با اشاره به اینکه تعداد رایزن های بازرگانی در دولت سیزدهم از 6 نفر به 12 نفر رسیده است گفت: قانون اجازه داشتن 60 رایزن را به ما داده و در بودجه امسال 30 رایزن دیده شده است که امیداوریم بزودی بتوانیم 20 رایزن داشته باشیم.
پیمان پاک علت داشتن تعداد کم رایزن را قوانین سفت و سخت عنوان کرد و گفت: برای انتخاب 3 رایزن 430 نفر را بررسی کردیم، متاسفانه قانون ما را در همان شرط اول رایزن محدود کرده و گفته است که رایزن باید کارمند رسمی وزارت صمت باشد.
وی ادامه داد: کارمند رسمی که تجارت نکرده چگونه رایزن خوبی می شود؟ یا اگر تاجر موفقی بوده باید به سازمان بازرسی جواب دهد که چگونه در زمان کارمندی تجارت می کرده است.
رئیس سازمان توسعه تجارت در خصوص سیاست دولت سیزدهم در حمایت از صادرکنندگان خرد و متوسط گفت: قبول کنیم که در بازار جهانی این افراد توانایی رقابت ندارد اما چگونه می توانند موفق شوند؟ با تشکیل کنسرسیوم های صادراتی که متاسفانه در کشور ما اصلا ثبت حقوقی ندارد. ما یک کنسرسیوم هم نداریم البته در حال تشکیل کنسرسیوم محصولات دانش بنیان هستیم.
وی فقدان کنسرسیوم را عاملی برای رقابت تجار در داخل کشور برای حضور در بازار بین المللی عنوان کرد و گفت: بازار جهانی برای همه جا دارد و متاسفانه این رقابت ها به کار لطمه می زند و همه باید در کنار هم کار کنیم.
پیمان پاک با اشاره به پیشرفت های حاصل شده در دوران تحریم گفت: دستاوردهای صادراتی نشان داد که تحریم مشکل ایجاد می کند اما مانع نیست.
وی در ادامه به موضوع سیاست های غلط و قوانین دست و پاگیر دولت قبل در حوزه صادرات اشاره کرد و گفت: از انجاییکه در دولت قبل وزارت صمت و بانک مرکزی ارتباطی نداشتند، بانک مرکزی چون شناختی از تجارت نداشت قوانینی وضع می کرد که موجب ضرر تاجر می شد.
رئیس سازمان توسعه تجارت افزود: به طور مثال در بودجه می گفتند که صادرات محصول کشاورزی و خدمات فنی و مهندسی از بازگشت ارز معاف است اما خرداد ما بانک مرکزی بخشنامه می کرد که این 2 نیز باید ارز را برگردانند، همین موجب می شد تا تولید کننده و صادرکننده مجرم شناخته شوند.
وی تاکید امرد: در شروع کار کارگروهی برای هماهنگی میان بانک مرکزی و وزارت صمت شکل گرفت و برخی قوانین مانند روش بازگشت ارز اصلاح شد. امروز همه گروه های کالایی می توانند در قبال صادرات واردات کنند، یا می توانند ارز خود را با واردکننده دیگری مبادله کنند.
پیمان پاک با اشاره به برنامه احیای شورای عالی تجارت (صادرات) با اختیاراتی که اصل 138 قانون اساسی داده است گفت: با احیا این شورا کمیته های تخصصی پایش و برنامه ریزی می کنند و در نهایت مصوبات به اجرا در می آید تا تاجر ما به علت پراکندگی نهادهای قانون گذار که بیش از 10 دستگاه مختلف هستند دچار مشکل نشود.
وی با ذکر نمونه ای از این مشکلات گفت: کشور ما یک کشور کم آب است اما در کمال تعجب صادرکننده نمونه ما می شود کسی که هندوانه صادر می کند. یعنی صادرات آب ارزشمند، برای جلوگیری از این کار مجلس قانون وضع می کند همه محصولات کشاورزی باید نیم درصد عوارض آب مجازی دهند، این یعنی کشاورز سنتی پرورش دهنده در کنار کشاورزی که در گلخانه با تکنولوژی روز در حال تولید است یکجا و یکی دیده می شوند.
رئیس سازمان توسعه تجارت در پایان در پاسخ به این سوال که چرا این سازمان معاون یا مشاور حقوقی ندارد گفت: این دو از قبل هم در سازمان توسعه تجارت نبودند. اما آنکه انتقاد و این سوال را مطرح می کند باید بداند که امروز تیم مذاکره کننده تعرفه ای ما بهترین تیم است، مذاکرات اوراسیا آذرماه به سرانجام می رسد، مذاکرات آ.س.آن، اندونزی و هند را آغاز و تعرفه ترجیحی پاکستان را زنده کردیم.
وی تاکید کرد: حتی در دعاوی حقوقی نیز سیستم حل اختلاف گذاشتیم و موضوع صندوق ضمانت بیمه ای را برای جلوگیری از ضرر تاجر و پیشگیری از بروز مشکل پای کار آوردیم. حتی با ICC تفاهمنامه امضا کردیم تا از مشاوره های آنها استفاده کنیم.