علی لشگری، عضو هیات مدیره جامعه مدیران و متخصصین صنعت کفش ایران «بالا بودن تورم تولیدکننده در صنعت کفش نسبت به تورم کل»، «از دست دادن مزیت قیمتی کفش‌های داخلی به دلیل افزایش قیمت تمام شده» و «تفاوت معنادار میان نرخ ارز نیمایی با ارز صادراتی» را به عنوان موانع رشد صادرات کفش ایران معرفی کرد.
یک عضو هیات مدیره جامعه مدیران و متخصصین صنعت کفش ایران با اشاره به افول صادرات کفش ایرانی به رغم افزایش نرخ ارز طی سال‌های اخیر، گفت که نوع سیاست‌های پولی اعمال شده، انگیزه‌ای برای صادرات باقی نگذاشته است.
علی لشگری با اعلام این مطلب گفت: در سال 1380 ایران و ترکیه هر دو، به میزان 70 میلیون دلار صادرات کفش داشتند اما تا سال 1400 صادرات کفش ایران به 92 میلیون دلار افزایش یافته، در حالی که صادرات کفش ترکیه به رقم یک میلیارد دلار جهش کرده است. نکته قابل تامل این است که چرا به رغم افزایش نرخ ارز از سال 1397 تاکنون، صادرات به شدت تضعیف شده است؟
او با بیان اینکه صادرات کفش ایران در 8 ماهه نخست سال جاری معادل 55 میلیون دلار ارزیابی شده و صادرات این محصول از نظر وزنی به 23 هزار 970 تن رسیده است، افزود: صادرات کفش ایرانی از نظر ارزش دلاری با 11 درصد کاهش و از نظر وزنی 0.1 درصد رشد را نشان می‌دهد.
لشگری سپس، بالا بودن تورم تولید کفش نسبت به تورم کل، از دست رفتن مزیت قیمتی کفش‌های داخلی به دلیل افزایش قیمت تمام شده و تفاوت معنادار میان نرخ ارز نیمایی یا ارز صادراتی را به عنوان اصلی ترین موانع رشد صادرات کفش ایران دانست و گفت: صادرکننده ای که مواد اولیه خود را با ارز صادراتی و در ازای رفع تعهد صادراتی وارد می‌کند، هزینه بیشتری نسبت به واردکننده‌ای که این مواد را با نرخ نیمایی تامین می‌کند، می‌پردازد. به عبارتی صادرکننده تنبیه می‌شود. چرا که صادرکننده با نرخ صادراتی باید مواد اولیه خود را وارد کند و واردکننده معمولی با ارز نیمایی با 30 الی 40 درصد اختلاف قیمت این مواد وارد می‌کند. بنابراین عملاً انگیزه‌ای برای صادرات باقی نمی‌ماند و این‌گونه بازار به رقبای خارجی واگذار می‌شود.
او با بیان اینکه بیشترین سهم صادرات ما به کشورهایی چون عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و پاکستان اختصاص داشته است، ادامه داد: متاسفانه به دلیل سیاست پولی که بانک مرکزی از سال 1397 تاکنون اعمال کرده، شاهد از دست دادن سهم ایران در بازار عراق هستیم؛ این درحالی است که بازار کفش عراق طی دوره 8 ساله 2014 تا 2021 با رشد 45 درصدی روبه‌رو بوده و از 357 میلیون دلار به 501 میلیون دلار رسیده است. اما صادرات کفش ایران به عراق در همین دوره، از 67 میلیون دلار به 60 میلیون دلار کاهش یافته است.
لشگری با اشاره به کاهش سهم ایران در بازار عراق از 15 درصد در 2014 به 10 درصد در سال 2021 ادامه داد: در همین دوره، چین با وجود فرسنگ‌ها فاصله با عراق، صادرات کفش خود را از 141 میلیون دلار به 364 میلیون دلار افزایش داده و سهم 39 درصدی خود را در طول 8 سال به 73 درصد رسانده است.
این عضو هیات مدیره جامعه مدیران و متخصصین صنعت کفش ایران ادامه داد: کاهش 11 درصدی صادرات ایران در 8 ماهه سال جاری در شرایطی است که نرخ ارز در پایان آبان ماه نسبت به ابتدای سال جاری، با افزایش تقریبی 24 درصد روبه‌رو بوده. یعنی انتظار می‌رفت که با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، افزایش صادرات به همین نسبت رقم بخورد که این انتظار نیز محقق نشده است. بنابراین، این مساله نیاز به یک آسیب شناسی جدی دارد؛ چرا که در صورت تداوم این سیاست‌ها با تداوم کاهش صادرات مواجه خواهیم بود./ اتاق بازرگانی تهران